Waarom we beter positief met stress kunnen omgaan
24 juli 2024Langdurige en hevige stress kan gevaarlijk zijn, maar stress heeft ook positieve kanten. In dit artikel wat gezonde stress is en waarom het belangrijk is om na stress te herstellen. Onze mindset tegenover stress is beslissend.
Bij het uitgeven van een boek komt van alles kijken. Ik zal niet in detail treden, maar het vergt veel tijd en energie om de woorden op het computerscherm om te zetten in een mooi boek dat je vast kunt houden. Voor mij was het proces bij tijd en wijle stressvol.
Gelukkig maar, want anders had ik het boek nooit kunnen uitgeven. Stress kan functioneel zijn, en de stress die ik ervoer stelde me in staat te doen wat ik wilde doen, op het vereiste niveau.
Van de stress moest ik natuurlijk wel herstellen. Het was fijn dat ik als auteur van een leefstijlboek mijn eigen tekst als naslagwerk kon gebruiken. Er waren momenten waarop ik de stress moest managen en mijn eigen lessen in de praktijk brengen, bijvoorbeeld met het maken van een wandeling door de natuur, naar ontspannende muziek luisteren of even helemaal niks doen.
Stress als positief fenomeen
Om dingen voor elkaar te krijgen heb je nu eenmaal wat stress nodig. Stress helpt je om in actie te komen. Adrenaline en cortisol (actie- en stresshormonen) zorgen er samen met onder andere een verhoogde hartslag en hersenen die ‘aan staan’ – meer hersengebieden zijn actief – voor dat je alert en scherp bent en er dingen gebeuren.
Hevige en chronische stress kunnen veel negatieve gevolgen voor de gezondheid hebben. Stress wordt daarom vaak als iets gevaarlijks gezien. Maar stress is lang niet altijd schadelijk, en is om sommige activiteiten tot een goed einde te brengen zelfs onmisbaar.
Belangrijk is vooral welke houding we tegenover de stress hebben. We reageren vaak verschillend op stressoren. Goede stress of eustress is een positieve reactie op iets wat als stressvol wordt ervaren. Stress als je bondgenoot zien kan veel impact op je leven en gezondheid hebben.
Hoe je reageert heb je tot op zekere hoogte zelf in de hand. Reageer je door te klagen en zeuren, of door je schouders eronder te zetten en met een glimlach je werk te doen? Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat stress vooral gevaarlijk is voor mensen die veel stress hebben én dat als negatief ervaren. De mindset is dus bepalend. Ervaar je stress als een positief fenomeen, dan is stress een stuk minder gevaarlijk en kan het zelfs goed voor je zijn.
Eustress in het alledaagse leven
Behalve de mindset is een belangrijke vaardigheid in het omgaan met stress dat je tijdig van stressvolle ervaringen herstelt. Langdurige stress is namelijk voor niemand goed. Voor mij zijn wandelen en naar muziek luisteren zoals gezegd uitstekende herstelactiviteiten, maar daarin moet iedereen zelf uitvinden wat voor hem of haar het beste werkt. Buiten in de natuur bewegen is in elk geval een bewezen manier om snel van stress af te komen.
Eustress kan je energie geven. Je kunt kortdurende stressoren die een positieve reactie uitlokken zelfs bewust opzoeken. Ga maar eens onder de koude douche staan: dat is stressvol maar geeft een positieve reactie voor lichaam en geest. Ook sporten is voor je lichaam stressvol, maar je lichaam zal na het sporten herstellen en er sterker en gezonder uitkomen. Zelfs tijdens en na het eten vertoont je lichaam stressreacties die samenhangen met het verwerken van het voedsel, en zul je moeten herstellen door daarna een tijdlang niks te eten.
Stress is in het dagelijks leven onontkoombaar. Stress is ook onmisbaar. Je hebt een gezonde dosis nodig om in leven te blijven. Onthoud dat jouw houding tegenover stress een belangrijke rol speelt in hoe jouw lichaam de stress verwerkt. En dat je elke dag herstelactiviteiten zult moeten inlassen.
Dit artikel is geschreven door Jaap Wonders. Jaap Wonders is auteur van het populairwetenschappelijk leefstijlboek ‘Alledaags wonderlijk leven‘ en het leefstijl e-book. Hij geeft ook regelmatig lezingen en scholingen aan fysiotherapeuten over hoe leefstijl kan worden geïntegreerd in de praktijk. Het originele artikel lees je hier.